رابطه نظم و انضباط با مسئولیت‌پذیری
اگر دانش‌آموزان در مدرسه نظم و انضباط را رعایت کنند نتیجه آن مسئولیت‌پذیری آنها خواهد بود. این دانش‌آموزان با رعایت حقوق تمامی افراد و برخوردهای منطقی با مخالفین و احترام متقابل، از عصاره بدست آمده از رعایت رفتار و عمل به آن در سطح مدرسه و بعد از آن پیاده کردن کاربردی‌تر در سطح اجتماع رفتار می‌کنند که می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات و کشمکشهای موجود در داخل اجتماعات انسانی باشد.
اگر به دانش‌آموزان بی‌انضباط و یا کم فعال مدرسه مسئولیتی را بدهیم و اجازه دهیم آن را تجربه کنند قطعاً این دانش‌آموزان از نظر انضباطی بهبودی پیدا خواهند کرد فقط این کار مستلزم فرآیند آزمایش و خطاست.
این مسئولیت‌ها باید از کوچک شروع شود و پس از آنکه دانش‌آموز از خود قابلیت ایفای مسئولیت را نشان داد مسئولیت‌های مهم داده شود. دانش‌آموز، با احساس مسئولیت کردن، به بحث و تصمیم‌گیری و مشارکت در مدرسه می‌پردازد که باعث ایجاد مدرسه‌ای نتیجه‌بخش می‌شود و محیط بهتری را برای آموزش فراهم می‌کند.رابطه نظم و انضباط با مسئولیت‌پذیری، رابطه‌ای متقابل است.
آیا برقراری نظم و انضباط در مدرسه یک معضل است؟
بعضی‌ها بر این باورند که برقراری نظم و انضباط در مدارس امروزی با توجه به اجتماعی که در آن قرار داریم خیلی مشکل است. مدرسه‌ای که نتوان در آن نظم را برقرار کرد، طبق مباحث قبلی این مدرسه موفق نخواهد بود. نه دانش‌آموز درس خواهد خواند و نه نظم کلاس را رعایت خواهد کرد.
خیلی از معلمان مدارس ما از مشکل بی‌انضباطی زجر می‌کشند زیرا عاقبت بی‌انضباطی را درس نخواندن می‌دانند. انضباط و تعلیم و تربیت ارتباط خیلی نزدیکی دارند و بعضی دیگر از معلمان با مدیریت خوب کلاس، انضباط را یک معضل نمی‌دانند.
بعضی معلمان و معاونان بر این اعتقادند که برای برقراری نظم حتماً شیوه تشویق و تنبیه باید وجود داشته باشد و بعضی دیگر معتقدند برای دانش‌آموز باید محیطی فراهم آورد که در آن برای قدم گذاشتن در جاده پیشرفت مورد حمایت قرار گیرد و موانع سر راهش هموار گردد. به نظر آنان دانش‌آموز انگیزه درونی دارد بنابراین کافی است که این انگیزه پرورش یابد نه اینکه کنترل شود تا بتواند به بار بنشیند بنابراین طبق این نظریه، معلم که جهت دهنده است حرف اول را در پرورش نمی‌زند ولی به این معنی هم نیست که دانش‌آموز را به حال خود رها کنیم.
چگونه با دانش‌آموزان بی‌انضباط برخورد کنیم؟
سعی کنیم با دانش‌آموزان بی‌انضباط، آرام، خونسرد و حرفه‌ای برخورد کنیم. این نکته خیلی مهمی است زیرا اگر مأمور پلیسی وسیله نقلیه ما را به خاطر رعایت نکردن قوانین رانندگی جریمه کند حق اجرای قانون انتظامی دولتی را دارد یعنی صدور برگه جریمه، ولی حق تحقیر و رجزخوانی و سرزنش شما را ندارد. در مورد دانش‌آموزان بی‌انضباط هم عیناً همین است ما در حیطه وظایف خود حق اجرای برنامه انضباطی را داریم ولی نباید با فریاد زدن و حرکت انگشت، یا نگاه‌های تهدیدآمیز و یا تعابیر نیش‌دار و.... مورد بی‌انضباطی را به دانش‌آموز بگوییم. اگر برخورد ما با خونسردی و همراه با ریشه‌یابی باشد احتمال بیشتری دارد تا دانش‌آموز متوجه رفتارش شود زیرا ما می‌خواهیم با دانش‌آموزان تا پایان سال تحصیلی در مدرسه، با هم باشیم. اگر ما از دست دانش‌آموز، از حال طبیعی خود خارج شویم دیگر نمی‌توانیم به دانش‌آموز تسلط داشته باشیم. ما هنگام برخورد با دانش‌آموز بی‌انضباط باید آرام و خونسرد باشیم چرا که دانش‌آموزان از رفتار ما الگوگیری می‌کنند.
کم‌توجهی به دانش‌آموزان، به صورت ناتوانی در ادامه دادن یک تکلیف خاص آشکار می‌شود. دانش‌آموزانی هم در مدرسه هستند که معمولاً بیش‌فعال هستند که هم خانواده از دست چنین دانش‌آموزانی ناراضی است و هم مدرسه. این دانش‌آموزان در مدرسه، از دستورها اطاعت نمی‌کنند عملکردی تکانشی دارند و تحریک‌پذیر و خشن هستند. چون این دانش‌آموزان چنین مشکلاتی را دارند با هم سالان خود و خواهر و برادرشان مشکل دارند بعداً ممکن است در اجتماع دچار تنهایی و گوشه‌گیری شوند. این افراد از فعالیت‌هایی که نیازمند کاربرد نظم و انضباط مداوم و کوشش ذهنی و تقاضاهای سازمانی یا تمرکز حواس است، اجتناب کرده و یا بدشان می‌آید. این دانش‌آموزان در کلاس درس حواسشان به راحتی توسط محرک‌های ناآشکار منحرف می‌شود و در نتیجه هر محرک بی‌اهمیتی کار و فعالیت آنها را قطع کرده و باعث بی‌انضباطی در مدرسه می‌شوند.
برای ایجاد انضباط معلم باید خواسته‌های خود را با دانسته‌های دانش‌آموز هماهنگ کند و به اصلاح تجارب نادرست پرداخته و رفتارهای جدید ایجاد کند و تداوم در این رابطه اهمیت دارد. همچنین همکاران بدانند که دادن فرصت و مشاهده و تمرین رفتار مطلوب به دانش‌آموزان می‌تواند مؤثر باشد و رفتار صحیح را در عمل آموزش دهند.
دانش‌آموزان کادر مدرسه را، راهنمای اخلاقی خود می‌دانند و آنچه را که وی به عنوان نیک و زشت می‌گوید می‌پذیرند. بنابراین رفتار معلم با عمل او باید یکسان باشد.
شرح وظایف معاون تحصیلی
1- برنامهریزی و اجرای روانسنجی و استعدادسنجی دانش‌آموزان و شناسایی علایق و رغبت دانش‌آموزان براساس استانداردهای علمی و نظارت بر افت و خیز هر دانش‌آموز و انجام مشاورههای لازم.
2- تعیین و نصب نمانده علمی هر کلاس، جهت ارزشیابی کار علمی کلاس با نظر شورای دانشآموزی.
3- برگزاری کلاس مشاوره و مهارت زندگی برای پایه یا پایههای تحت مسؤلیت براساس استانداردهای علمی موجود و تشویق و ترغیب دانش‌آموزان به امر تحقیق و پژوهش، هم آموزی، و خلاقیت و نوآوری.
4- دادن برنامه درسی به هر دانش‌آموز و پیگیری فعالیتهای دانش‌آموز در منزل، با هماهنگی و همکاری با اولیا و با آگاهی از میزان وقت آزاد و میزان توانمندی هر دانش‌آموز.
5- انجام مشاوره جمعی و فردی با دانش‌آموزان پایه مربوط، با هماهنگی معاون آموزشی، جهت یافتن نقاط ضعف و قوت هر درس.
6- اخذ نمرات مستمر دبیران و ارزیابی نمرات تکالیف و نتایج آزمونها، جهت اطلاع رسانی به موقع به اولیا و معاون آموزشی.
7- هدایت و فعال سازی شورای دانشآموزی و نماینده علمی کلاسها.
8- مشورت با اولیای دانش‌آموزان در جلسات عمومی و یا خصوصی و تماس مستمر با آنان از طریق برگزاری جلسات انفرادی یا گروهی با اولیای دانش‌آموزان با هماهنگی معاون آموزشی.
9- اخذ نظرات مشورتی دانش‌آموزان با هماهنگی معاون آموزشی.
10- تشکیل گروههای مباحثاتی و نظارت بر آنها و نحوه کارکرد دبیران در مباحثه.
11- آماده سازی دانش‌آموزان جهت شرکت در المپیادها و مسابقات علمی و فرهنگی.
12- انجام کلیه وظایف مدیر مدرسه در حوزه یک یا دو پایه تحصیلی، با آگاهی از دغدغههای اصلی مدیر مدرسه.
13- نظارت بر حسن اجرای محتوای آموزشی هر درس با هماهنگی با معاون آموزشی.
14- هماهنگی با معاون آموزشی و معاون فرهنگی در برگزاری اردوهای آموزشی و پرورشی در پایه مربوط.
15- همکاری با ستاد امتحانات مدرسه و نظارت بر حسن اجرای امتحانات.
16- همکاری با معاونان اجرایی مدرسه در زنگهای تفریح در طبقات مختلف ساختمان جهت برقراری نظم و کنترل بهتر دانش‌آموزان.
17- مستند سازی کلیه فعالیت های انجام شده، بطوریکه قابل ارائه به نهادها و ارگانهای ذیربط باشد.
18- مشاور باید مدرسه‌ای فکر کند ولی پایهای عمل نماید و سنگ صبوری باشد برای دانش‌آموزان و اولیای دانش‌آموزان.
19- مشاور باید در یکی از رشتههای علوم پایه متخصص باشد و به فنآوری اطلاعات اشرف داشته باشد و نگاهی یکسان به تمام رشتهها و به کل دانش‌آموزان داشته باشد.
20- ارائه گزارش هفتگی پیشرفت امور به مدیریت مدرسه.
ویژگی های یک معاون موفق